Хӗрлӗ Чутай районӗнче пурӑнакан 38 ҫулти арҫын хӗрне хӗнесе пурӑннӑ, ашшӗн тивӗҫне пурнӑҫлман, тивӗҫлӗ воспитани паман. Ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе суд пӑхса тухӗ.
Следстви палӑртнӑ тӑрӑх, 2019 ҫулхи кӑрлачран пуҫласа авӑн уйӑхӗччен ҫак арҫын 11 ҫулти хӗрне тивӗҫлипе пӑхман. Килте антисанитари пулнӑ. Ачан ҫывӑрмалли тата урок тумалли условисем пулман. Кунсӑр пуҫне унӑн кашни кун йӗркеллӗ апатланма май пулман. Ашшӗ ӳсӗр чухне хӗрӗпе хирӗҫнӗ, ӑна хӗненӗ.
Хальхи вӑхӑтра арҫынна ашшӗн прависӗр хӑварнӑ. Амӑшӗ анччен ку правасӑр тӑрса юлнӑ. Хӗрача тӑванӗсем патӗнче пурӑнать.
Паян, чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Елизавета Шайдукова (Кутускина) артистка 85 ҫул тултарнӑ.
Елизавета Шайдукова 1935 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Якунекасси ялӗнче ҫуралнӑ. Штанашри вӑтам шкултан вӗренсе тухсан Питӗр хулине тухса кайнӑ, икӗ ҫултан тӑван тӑрӑха таврӑннӑ. Ӑна Республикӑн куҫса ҫӳрекен театрӗн труппине ӗҫе илнӗ. Професси ӑсталӑхне хӑйӗн пекех ҫамрӑк актерсемпе – Вера Голубевӑпа, Илья Шайдуковпа – туптанӑ.
Хитре сӑнлӑ, уҫӑ сасӑллӑ, хитре юрлакан хӗре Ҫамрӑксен театрне ӗҫе илнӗ. Унта вӑл 1959-1997 ҫулсенче ӗҫленӗ.
Елизавета Шайдукова – Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ.
Республикӑри журналистсем Чӑваш Ен Элтеперӗн Олег Николаевӑн пӗрремӗш вӗрентекенӗпе тӗл пулса калаҫнӑ.
Лидия Власова 19 ҫулта ӗҫе кӳлӗннӗ. Элӗк районӗнчи Ҫирӗккасси ялӗнче ҫуралнӑскер Канашри педагогика училищинчен вӗренсе тухсан Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Ҫӗн Атикасси шкулӗнче ӗҫлеме пуҫланӑ.
Пуҫласа шкул урати урлӑ ярса пуснӑ вунӑ хӗрачапа вунӑ арҫын ача хушшинче Чӑваш Енӗн Элтеперӗ пулас шӑпӑрлан та пулнӑ. Пӗчӗк Олег Николаев математикӑна уйрӑмах аван ӑнланнине аса илнӗ Лидия Власова.
Олег Николаевӑн пӗрремӗш вӗрентекенӗ халӗ Шупашкарти 48-мӗш шкулӑн Чантӑрти корпусӗнче ӗҫлет.
«МТС» компани Чӑваш Енри 18 яла, вӗсенчен 15-ӗшӗнче 600-тен сахалрах ҫын пурӑнать, 4G ҫыхӑнӑва ҫитернӗ.
Асӑннӑ сетьпе Йӗпреҫ районӗнчи Чӑваш Тимеш, Вырӑс Тимеш, Ленин Поҫҫолкки; Муркаш районӗнчи Отарккӑ, Шарпаш, Чуманкасси; Вӑрнар районӗнчи Отиккӑвӑ, Кӳстӳмӗр, Ершепуҫ; Патӑрьел районӗнчи Тутар Тимешӗ, Кӗҫӗн Шӑнкӑртам; Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Сӗренкасси, Мӑн Этмен, Тумликасси ялӗсем усӑ курайӗҫ. Вӗсенче пурӗ 5 пин ытла ҫын пурӑнать.
Сете ҫавӑн пекех Улатӑр, Ҫӗмӗрле тата Канаш хулисенче сарнӑ. Тӗнче тетелне смартфон, планшет, модем е урӑх хатӗр урлӑ кӗрсен хӑвӑртлӑх ҫеккунтра 75 мегабитпа танлашать.
«МТС» компанин Чӑваш Енри пуҫлӑхӗ Артур Сизов пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулталӑк вӗҫлениччен тата тепӗр 23 тӑрӑха пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ интернет ҫитермелле.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче пурӑнакансем ҫакна тахҫантанпах кӗтнӗ. Уйрӑмах – ачасем, педагогсем. Нумаях пулмасть унта Ачасен ӳнер шкулне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ.
Шкула кӑҫал ҫу уйӑхӗнче юсаса ҫӗнетме тытӑннӑ. Кун тӗлӗшпе федераци тата республика хыснисенчен 20 миллион ытла тенкӗ уйӑрнӑ. Юсав вӑхӑтӗнче ҫуртӑн тул тата шал енне ҫӗнетнӗ, тӑррине, коммуникацисене улӑштарнӑ, пӳлӗмсем те халӗ ҫутӑ та хӑтлӑ.
Пӗр сӑмахпа каласан, кунта ачасем пултарулӑх енӗпе ҫанӑ тавӑрса ӗҫлеччӗр, район чысне тӗрлӗ конкурсра хӳтӗлеме тивӗҫлипе хатӗрленччӗр тесе тӑрӑшнӑ.
Ӗнер Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев черетлӗ хушӑва алӑ пуснӑ. Маларах вӑл республикӑн Правительствине йӗркеленӗччӗ. Министрсенчен нумайӑшне хальхи вӑхӑтра ҫирӗплетнӗ ӗнтӗ. Министр тивӗҫне пурнӑҫлаканӗсем темиҫен ҫеҫ.
Республика Элтеперӗн ЧР Патшалӑх Канашӗнчи пайташӗ пулма Олег Николаев Элтепер Администрацийӗн ертӳҫине Вячеслав Борисова ҫирӗплетнӗ.
Аса илтерер: Вячеслав Борисов 2008 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнченпе Федерацин монополипе кӗрешекен службин республикӑри управленийӗн пуҫлӑхӗнче ӗҫленӗччӗ. Вӑл 1972 ҫулта Хӗрлӗ Чутай районӗнче ҫуралнӑ. Виҫӗ хутчен аслӑ пӗлӳ илнӗ, ҫав шутран пӗри — юридици. Экономика наукисен кандидачӗ. Чӑваш Ен пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министрӗн ҫумӗ, Федерацин Финанс енчен сыватакан тата панкрутлӑх енӗпе ӗҫлекен службӑн Чӑваш Енри органӗн ертӳҫи, транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министрӗ пулнӑ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче 28 ҫулти арҫын, Турхан ялӗнче пурӑнаканскер, Йӳҫпан ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне кӳреннӗ те клуба чӗртсе янӑ.
Ҫак арҫын ялти ӗҫлемен клубӑн чӳречине ҫӗмӗрнӗ те ҫунакан шӗвеке шала пенӗ. Хайхискер мӗн хӑтланнине ӑнланнӑ пулмалла – хӑйех пушарнӑйсене чӗннӗ.
Клубӑн кадастр хакӗ 1,5 миллион тенкӗпе танлашать. Ҫурт ҫунса кайса ӗлкӗреймен, пушарнӑйсем вырӑна ҫитнӗ.
Арҫынна вара суд тунӑ. Ӑна тӗрмене хупмасӑр 1 ҫуллӑха айӑпланӑ. Тӗрӗслев срокӗ – 1 ҫул.
Ҫунана ҫулла, урапана хӗлле хатӗрлемелле. Паян ҫакӑн пирки «Газпром межрегионгаз Чебоксары» организаци ертӳҫи Кияметдин Мифтахутдинов аса илтернӗ. Вӑл журналистсене пресс-конференцие пхнӑ. Унта газ укҫипе парӑмлисем пирки сӑмах хускатнӑ.
Ӑшӑпа тивӗҫтерекен организацисен компани умӗнче парӑмлӑ тесе пӗлтерет пресс-конференцие хутшӑннӑ Валентина Багадерова журналист. Элӗк, Вӑрнар, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Пӑрачкав, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Ҫӗмӗрле, Етӗрне районӗсен тата Улатӑр, Канаш, Шупашкар, Ҫӗмӗрле хулисенче парӑм виҫи уйрӑмах пысӑк иккен.
Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин ветеранӗсене карас телефонӗсемпе тивӗҫтернӗ. Унсӑр пуҫне вӗсене тӳлевсӗр калаҫма май туса панӑ.
Хӗрлӗ Чутай район администрацийӗнче хыпарланӑ тӑрӑх, «Телефоны — фронтовикам» (чӑв. Фронтовиксене — телефонсем) пӗтӗм Раҫҫейри акци иртет. Ӑна Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе 75 ҫул ҫитнине халалланӑ. Ҫавна май «Волонтеры Победы» (чӑв. Ҫӗнтерӳ нимеҫисем) халӑх юхӑмӗн хастарӗсем Хӗрлӗ Чутай районӗнчи тӑватӑ ветерана: Кузьма Аргандейкина, Клавдия Ижетниковӑна, Вера Петровӑна, Арсентий Вадейкина — телефонсем тата тӳлевсӗр калаҫма ирӗк панине ӗнентерекен сертификатсем панӑ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче пурӑнакан Валерипе Светлана Прокопьевсем кӑмпана кайсан питӗ хӗпӗртенӗ. Вӗсем пысӑк тӑватӑ кӑмпа тупнӑ.
Чи пысӑкки 5 килограмм таять, ыттисем – 3,5 килограмм. «Формипе мечӗке аса илтереҫҫӗ. Ӑшӗ зефир пекех ҫемҫе. Атте-анне ҫиелтине сӳсе кӑмпасене ӑшаласа ҫинӗ. Тутлӑ терӗҫ», - каласа кӑтартнӑ «Про Города» Прокопьевсен ывӑлӗ Николай.
Анчах специалист кунашкал кӑмпана ҫамрӑк чухне ҫеҫ ҫиме юранине асӑрхаттарать. Ватӑлсан унӑн тӗсӗ улшӑнать, тӗттӗмленет.
+20.3 °C